|
Урушда ёлғон ишлатиш
Ёлғоннинг ҳаммаси Қуръоннинг қатъий насси билан қатъан ҳаромдир. Унинг ҳаромлиги диндаги маълум ҳукмлардандир. Унинг мусулмонлар манфаати учун ёки дин манфаати учун бўлиши билан бунинг акси бўлиши ўртасида фарқ йўқ. Чунки ёлғоннинг ҳаромлиги ҳақидаги насслар ҳеч бир иллатланмай умумий, мутлақ, узил-кесил келди. Аллоҳ Таоло деди:
إِنَّمَا يَفْتَرِي الْكَذِبَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِ اللّهِ
«Ёлғон сўзларни ҳам фақат Аллоҳ оятларига иймон келтирмайдиган кимсаларгина тўқурлар» [Наҳл: 105]
Аллоҳ Таоло яна деди:
ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَةَ اللّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ
«… сўнгра Аллоҳга тазарруъ билан илтижо қилайлик-да, ёлғончиларни Аллоҳ лаънатлашини сўрайлик» [Оли Имрон: 61]
Бу узил-кесиллик, мутлақлик ва умумийликни фақат бошқа бир насс иллатлаши, муқайяд қилиши ва хослаши мумкин, холос. Қандайдир иллатлашни ёки муқайяд қилишни ифодалайдиган насс на Китоб ва на Суннатда келмаган. Аммо хослашга келсак, бу тўғрида ёлғоннинг ҳаромлигидан муайян нарсаларни истисно қилган насс келган. Шу муайян нарсаларнинг ўзигина истисно қилинган. Шунинг учун ҳеч бир ҳолатда шу муайян нарсалар доирасидан чиқиш жоиз бўлмайди. Ҳадисларда зикр қилинган ишлардан далил хослаб қўйганигина ёлғонни ҳаромлигидан мустасно қилади. Улар ушбулардир: уруш ҳолати, аёлга гапириш тўғри келганда ва одамлар ўртасини ислоҳ қилиш учун. Бу тўғрида насс ворид бўлган. Масалан Аҳмад, Муслим ва Абу Довуд Умму Гулсум бинт Уқбадан шундай деганини ривоят қилди:
«لَمْ أَسْمَعِ النَّبِيَّ A يُرَخِّصُ فِي شَىْءٍ مِمَّا يَقُولُ النَّاسُ إِلاَّ فِي ثَلاَثٍ: فِي الْحَرْبِ، وَالإِصْلاَحِ بَيْنَ النَّاسِ، وَحَدِيثِ الرَّجُلِ امْرَأَتَهُ وحَدِيثِ الْمَرْأَةِ زَوْجَهَا»
«Мен Набий с.а.в.нинг одамлар айтадиган нарсадан бирон нарсада (ёлғонга) рухсат берганини эшитмадим. Фақат уч ҳолатдагина рухсат бердилар: урушда, одамлар ўртасини ислоҳ қилиш учун, кишининг ўз аёлига ва аёлнинг ўз эрига гапириши». Асмо бинт Язиддан шундай дегани ривоят қилинган: Росулуллоҳ с.а.в. дедилар:
256-бет
Бетлар: 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434